10/10/16

Als de la muntaña la niêve (Tarabinca/Trevinca)



Temos de voltar a Tarabinca como dizem os teus amigos de Léon ! Cada véç qu’Oscar purnuncia aquessas palabras ficu algu arrepiladu solu de me lumbra la purmeira véç qu’alla fumes. Y arrespondu an voç baixa : Sim temos de combinar um dia. Y torna él : Mas tem de ser agora nesta semana !




Açpuis, se nun yê n’aqueilla semana ye n’outra mas siêmpre aparéce un die an que stou animadu y vames. La muntaña la niêve (assi yêra cume la chamaban an Samartinu quandu cu’ls uôlles l’atupaban d’un altu la Raya) yê cuinecida pur Tarabinca na Cabreira y Peiña Trevinca an spañolu. D’ende Cicuiru yê peciźu salir cédu purque inda vames pur stradicas çamoranas dreitiques anté Rio Négro. Y d’eilli anté Senabria. Nu llagu hai ũa strada que mes lliêba anté l’outra llagona ; la lagona de los peces.



Nun yê ralu qu’eilli haba gente, muites chégan ende de carru cume nos. Dan ũa vultica a la llagona y d’outres que vénen cun rapazas mi de-leis de saltu altu ya nin salen dal carru de miêdu de partir ũa uña… Mas nun se squécen de saca’l terfone pra fazer un vidiyu a dezir que stubirun acullouca nu altu.



Raliques seran als que van mas loinge que la llagona; nos somes dalguns d’eilles. D’aquesta véç fumes, you, Oscar y Adéritu. Nunca habiêmes ide cun Adéritu, yê bun rapaç y inda rimes un cachu. Y anté andémes a filzofar pu’l caminu. Home, agradou-me muitu.




La verdade yê que cheguémes ya biên tarde. Ache qu’ampecémes ende pu’las diêç. Ya pudeis ver, quiên ampéça la Trevinca tan tarde ? Mas fumes. Pus ya pudeis ver, qu’anté achémes un tiu que ya venie de la crona y solu habiêmes feitu uns 5 kilontrus. A Adéritu muitu l’agradou l’eidéya de puder un drumir eilli n’aquél sitiu tan magicu. Açpuis quandu mus atupémus cu’l tiu, alla vai’l nuôssu Adéritu : Y osted duerme aqui ? Al tiu ficou-se, cume quiên diç, “mas qu’i que me quiêren agora estes très machorres !” Y llougu mes arrespundiu que nun drumie eilli y que ya turnaba agora méźmu pa’la Galiza. Cume quiêra serie un gallégu y a las tantas scalla inda assustémes a l’home !



Adéritu muitu strañou las peiña que pu’lli atupabames. Y yê verdade que son algu de strañar purque parécen uns cantabouçes, ũas piêdras mal azadotas cun xeixu y xistu alla misturadu. An ciêrtus sitius habie ũas llastras de xistu cun cachicus de xeixu a mode de roques. Quiên sta abituade a’l nuôsse Cicuiru vei muites xeixes y a las vézes un poucu de xistu, mas tode assi misturadu ye que nunca.



Aquessas llastras stan nun valle que’Oscar chama el valle tenebroso. Chama-l assi purque ye mi fatigante. Purmeiru hai que baixar pa’l valle y açpuis de 5 kilontres ancoméça-se a ancarrapita la muntaña. Ten muita vaca y burraques feitus pu l’auga na Primavéra que ye quandu la niêve derrite. Aposte que aquiêllu  sera mas tollu qu’outra couźa n’aquesse tiêmpu ! N’aquesse die, la calor yêra tanta que quandu stabamus nu valle tube l’eidéya de para n’ũa puntica qu’habie eilli nu Teira (Tera). Pus yê mas u ménes eilli onde nace’l rigueiru.





Eilli, baixu la puônte merendémes als trés biên cuntentiques de la vida ! Pus Adéritu traie d’aquesse queiju vurmeillu y ũa fugaça, ya Oscar ũa chouriça ! You yê que nun traie nada, mas tamiên cumi !

Al fin de l’almuôrçu you fiquei-me eilli y eilles cuntinorun pu’l valle anté la crona. Que biên fiquei you eilli cu’ls n’auga dal rigeiru, nun habie sitiu mellor pur eilli. 



Carai quandu turnorun pareciên que veniên de l’einfiêrnu ! Staban mas que stuñades ! Vurmelliques cume’l diabu que staban ! Y you inda eilli biên sentadicu n’ũa peiña… Oscar biên se queixaba que traie las piêrnas todas queimadas y you rie-me purque nunca l’habie vidu assi tan murchu pu’l sou  valle tenebroso !




Mas tamiên teneis que saber que you fui a la crona la muntaña la niêve dues vézes. La purmeira si me custou muitu. A la segunda un poucu ménes. Herbertu tamiên fui cu nos na mie purmeira véç. Fizu-l biên todu, y quandu chigou an caźa ye que se puźu malu y nun saliu durante trés diês !



Eiqui ves deixu mas retrates de las outras vézes… Spéru que ves agraden y s’un die quereis venir cu nos, pus ya sabeis !




 







Nun vus angañeis !



S’an dalguns llugares salen de purciçon cu’la bandeira de Purtual, nos an Cicuiru salimus cu’l Pendon. An nada’l Pendon ten a ver cu’la bandeira, an nada. Méźmu tenendu culores asparcidas (mas que nun son iguales). Y anté digu mas, se dalguns llugares salen cu’la bandeira, yê purque d’antañu saliên cun pendon que scalla yêra mi asparcidu cu’l nuôssu. Purque no ?

Fiêsta la Trindade an Fuônte Aldé



Pendon de Cicuiru na fiêsta de branu

Nemas digu.