25/09/22

Lus quarenta palradores

 AL MIRANDES Y ALS 40 PALRADORES


A vos als quarenta palradores

Que pu'l purtués nun vus deixestes ampreitar

Que la lliberdade fustes catar

Que vus preste aqueste modu de nun stardes arrepainades !


Que séya vuôssa la fala dals Reis de Llion, de Don Alfonso Melendeç de Bornes, dals abugades de Çamora, dals frades de Mureiruôla; la lliêngua dals vuôsses abos !

Mañana la lliêngua dals vuôsses filles !

Panadeires, agricultores, carteires ya doutores. Pursores ou angeñeires, cultivadores de tiêrras y llétras. 

Ya passadu mañana la lliêngua dals vuôsses niêtes !

 

Tiégui, 23 de Setembre dal 2022 


03/09/22

PAXAROS-PAIXARUS

Standu fuôra la cidade, n'un llugaricu cume Cicuiru ou ya outrus pur'ende, quandu querémus médi l tiêmpu que passa, aparécen-mus deferentes maneiras : las campanas dandu las horas, la poźiçon dal sol nu ciêlu, mas tamiên la lluna. Ou anté las streillas, cume sta'l carru (Ursa mayor) ? Ampinadu ou no ? Y las cabricas (Pléiades) van altas ?

 

Lus abellarucus que muitu se sinten agora a la tardica

Mas inda hai mas maneiras, ua d'eillas son lus paixarus. Dalguns van anunciandu la primavéra, d'outrus al fin dal branu y pur ende alantre. Aquesses paixarus ténen nomes proprius na nuôssa lliêngua : Androlina, Paçpallaç, Cruja, Abellarucu, Milpiêndenas, Palomba Truquéźa, Boubiêlla,... son dalguns nomes que sei. Mas hai muitus, muitus mas !

Nal sentidu de dar a cuinecé lus nomes dals paixarus en patsuézu, al llionés faladu pa riba dal Biérçu anté passa las Asturias y mas un cachu para alla. Aparciu un repurtaige biên purreiru que fala de lus paixarus. Anque séya un repurtaige spañolu, eilles alla falan de nos y de cume nos tamiên dezimus lus nomes de paixarus. You gustu muitu d'aquesse modu d'aperźenta las couźas. Yê biên buônu de fazer assi. 

Dalguns paixarus dizen-se quaisque de la méźmica maneira Abeyerucu (Abellarucu), Bubietsa (Boubiêlla), Paspallas (Paçpallaç). Ya d'outrus ténen nomes defrentes mas cu'l méźmu sentidu Abarcuxadore Azul (Carrapitu Azul) ou la Sidoro (Milpiêndena). Mas sera mellor que vos véyades al tal repurtaige...

 


Se quereis ver retratus de paixarus, Alcides andou muitu pur ende a retratalus. Puôden se ver n'un blog qu'eiqui vus pongu. Pudereis alla atupa lus nomes an mirandés, nomes centificus, y an purtués.