24/11/08

Mañana fagu cume Alcinu !

Alcinu y'l sou trator

Sta ditu, so m'al queda pa fazer ! Mañana deixu esta vida y marchu m'an busca d'ũa Gallega... Assi fizu al nuôssu amigu Alcinu. Ũa Gallega, direis-vos, mas purquei ?

Yê simples : las Mirandéźas son pouquechicas y las que se quedoran eiqui nun son nada abiêrtas... cun eillas yê siêmpre "Ai s'al miu pai sabe...". Y las que marchoran pra baixu, me direi-vos, que nun vas atras d'eillas ? Ha mas essas yê que cum al pai ya nun sta pa las andreitar turnoran-se abiêrtas de mas y pra mi ya nun sobra nada. Yê que lus Purtuéźes son mui guloźus pu'la buôna chicha Mirandéźa !

Mas issu todu Alcinu ya l'habie antendidu ya biên antes de nos todus, y you cum sou siêmpre l'ultimu a m'aperceber... No, mas agora ya sei ! Mañana marchu pa las tiêrras Gallegas an busca d'ũa d'aqueillas pitas que canta tan biên !

20/11/08

Diêç añus de lliêngua oufecial

Fizu onte diêç añus que s'apurbou l'oufecialidade de la lliêngua Mirandéźa, fizu tamiên onte diêç añus que miu abo Manuel se murriu, assi que nunca chegou a ver la sue lliêngua oufecial naquessa tiêrra d'él ardida de lus sous antespassadus.
Un de lus sitius adonde inda se fala...
Oufecial yê nals papéles que pur an quantu al sou ansinu niên chegou a ser oubrigatoriu ne las scuôlas de Miranda... Pur agora la couźa sta algu fulclorica mas talveç yê mellor que seya assi y que se quede de tal maneira, meźmu se you nun cuncordu.
LA MIE LLIÊNGUA, YA LA VUÔSSA Llatin y pré-romana, Sembrada la grana de la lliêngua Sturiana ! Secou al sol y fizu-se parba, D'ũa lliêngua ya cun tanta fala. Llionéźa ya Mirandéźa, Al curaçon an amor peźa. Lliêngua rala, Mas inda biên que se fala. Lliêngua llibre, dal miu curaçon tenes las culores. Ya naquessas flores lliêbas als mius amores. Hoije ya nun hai dulores, Purque dende veyu, de la oficialidá, las culores !
Tiégui Albes, 6 d’Outubre 2008.

17/11/08

Al jogu de la Cunca

Se fussa mie mai a screbir issu, eilla dirie qu’al jogu Mirandés de la Cunca yê tan viêllu cum lus Afunsicus… ! Y pur acaźu yê meźmu mui mui antigu. Ya qu’al jogu sta an relaçon cun piêdras, issu mus andica que nun puôde haber jogu mas arquaicu. Pra quiên nun sabe cum yê, vou a splicar ende de maneira rapida.
La Cunca
Un grupu d’homes, cada un c’ũa piêdra, tentan nal zafiu, a apuntar ũa pedrica a ũas quatru cañiças (10 m) aloinje; La pedrica de forma cilendrica stendes depiês. Meźmu al que nu toca la pedrica cunsigue marcar puntus. Quiên gaña yê al que la fai queyir ! Nun yê mas cumplicadu !
Cicuiranus nal jogu de la Cunca
Ũa question bastante antressante queda an ser la qu’eiqui ven : Que quiêr dezir al nome Cunca ?
-Ya se puôde dezir siên péna que la palabra nun sona a nada de Llatin, pus yê ũa palabra cun dous funémas simples quaisque eidenticus kun y ka. -Ne la nuôssa lliêngua hai varias palabras relacionadas cu’las piêdras y qu’ampéçan pu’las raizes : can-, cal-. Essas palabras son las seguiêntes : cantarie, cantada, calabouçu...
La pedrica branca de la Cunca
-Essas palabras fazen mus pensar que la raiç kan ou kal sta an relaçon clara cun las piêdras. Pur eisemplu, la palabra cantada yê cumpuôsta de kant- y –ada. Cum viêmus antes, se la palabra nun yê Llatina anton pudemus tantar saber al sou segueneficadu uźandu ũa lliêngua préromana biên coinecida, al Bascu. Al sufixu –ada, zigna ũa abundencia. Ou seya ũa cantada, yê ũa abundencia de piêdras. -Nal caźu que mus antressa eiqui, la palabra Cunca yê furmada de kun- y –ka. Cum ya viêmus la raiç kun- debe de star an relaçon cu’las piêdras, serie anton ũa palabra préromana pra zignar tal couźa. An quantu al sufixu –ka, an Bascu yê un deminutivu. Todu issu mus andica que Cunca seguenefica pedrica ; de to’la certeza la pedrica que se ten d’atupar !