Samartinu

Naide diç SAN MARTINO. Todus nos dezimus SAMARTINU.

Pura Lliberdade

La pura lliberdade, la verdadeira ye de star cu'l culu crabadu na marra de la Lluç de cara virada pa'la Spaña a cumer l'ultimu cachu de fular y a buer vinu francés.

Fular de tiu Lucas

Y para que la lliberdade séya cumpléta ye mandar eilli mésmicu, inda sintadu, un bun peidu daqueilles cheirones de quiên ten cumidu granus durante varius diês. Pensandu biên issu anté ya yê pecadu, la marra fui sagrada; ten alla ũa cruç dal lladu purtués!

Las streillas y'l mirandés

D'eiqui a dous añus, al die 12 d'Agostu 2026, tenerémus un eclipse de sol tutal nu Prainu y ya yê tiêmpu a partir d'hoije de pensar n'ũa pulitica llenguistica y astronomica para que la gente torne a mirar pa'l ciêlu cume faziên lus nuôssus antepassadus !

Tales puliticas tamiên trazen galardones ou qualificaçones turisticas de zonas giograficas pa'lus territorius que son capazes de cuidar dal ciêlu d'eilles.

Hoije an die, an Miranda naide cuida dal ciêlu y pur vias de star na moda de puner lluzes an cada recantu de ruga (d'antes yêran las maniêllas) ficamus cada véç mas loinge de tener calificaçones turisticas de ciêlu scuru. 

Se quereis allumbrar rugas onde ya naide vive pur miêdu que d'alla salgan fantaźmas, pudeis. Mas sta nu vuôssu puder de regular quandu acender y apagar las eiluminaçones. Pur eiźemplu todu puôde ficar scuru antre la 1 de la mañana y las 4. Cume d'antes ! Nun tengades miêdu que nun ye un retraźu ! Ye na verdade un purgressu y ya muitus llugares, se nun son grandes cidades van pur aquesse caminu n'Ouropa. 

Nu sul de la França, na zona de Burdéus, las lluzes apagan-se entre la 1 y las 5 la mañana

Mellor cuinece'l ciêlu yê tamiên mellor cuinecé la nuôssa tiêrra. Al ciêlu apénas yê un speillu onde lus homes siêmpre se quejirun mirar. Aquesse nuôssu ciêlu ya cume las nuôssas tiêrras, pradus ya ourriêtas, ten nomes, chamadeirus que mus lliêvan mui loinge nu tiêmpu, biên mas acullouca que'l tiêmpu de Cristu ! Y ya assi'l ciêlu yê un speillu d'aquesse tiêmpu que passou.

Nomes las streillas an mirandés que me furun dadus pur 5 anfurmantes (2 de Cicuiru, 3 de Samartinu)

Eiqui teneis la recuôlla que fiç y pidu a quiên saba mas de m'ajudar n'aquesse caminu a ver se cunseguimus dar de nuôvu lus nuôssus chamadeirus a las streillas cume'l fazimus ya pa'las nuôssas tiêrras todas que d'eiqui an mui puquechicu tiêmpu ya todu se perdera.

Cunforme'l que mui fui dadu pu'lus anfurmantes tengu duvidas an dues streillas; la dal Pastor y la dal Llobu. La purmeira pensu you ser Vega y l'outra Arcturus. La streilla dal Pastor ye ua streilla quiêta que nun se puôde cunfundir cu'la Buyeira que yê'l planéta Vénus. Aquessa ultima tamiên cuinecida pur Lluzeiru.

Hoije yê la Lluç

 Quantu mas grande fur al die, mas grande yê la rumarie !

La feira de la Lluç an 1973 filmada pu'la RTP y quelurida pur mi

 

Cume to'lus añus siêmpre ou quaisque siêmpre chuôve ! Ya anquantu nun abaixa todu sta biên !

 

 

Dues Ditaduras y tantus Samarcus

 Nun vus squéçades que mus carregorun'l llombu cun dues Ditaduras ! Tantus diês de Samarcus passadus cun aquessas dues bestias ! Nun vus deixeis fazer pur to'lus mamones asparcidus qu'hoije mus aparécen, que pur un tiêmpu démus-lus pur muôrtus y biên vivus que stan !

Carabineiru na feira la Lluç de 1973

Memoria houmana

- Mira, tu que sos sabiu, di-me alla quantu tiêmpu dura la memoria houmana.

- Home issu depende se la Storia ye biên trasmitida de generaçones an generaçones.

- Pus si, mas aton se yê mal trasmitida. An quantu tiêmpu un pobu squéce ? 

- Home, mira aquesse retratu. Quiên hoije sabe quiên son lus dous qu'eiqui stan an primeiru llugar ?

- You achu que ya naide sabe.

- Oh home! Pus aton ye façle. De 1974 pra ca son 50 aňus. Esse yê'l tiêmpu que dura la memoria houmana quandu yê mal trasmitida.

La llibrarie "Sousa e Almeida"

Quandu you stube nu Portu y ampecei aquesse blog, que ya fui ya an 2007, iba a ũa llibrarie chamada "Sousa e Almeida". Al quemerciu éra cuidadu pur un tiu y ũa tie que ya nun éran mui nuôvus! 

Tenie alla de todu, ou mellor dezir, un poucu de todu: d'eiletronica a Storia passandu pur eitenografie ou anté guiyas turisticus d'arte prestorica de la peninsula. Y habie mas so que you nun m'antersaba pu'l restu. Mas habie eilli an vuôlta de 20000 llibrus!

Retratu sacadu de l'Anternéta - Time out Porto - facebook

Maginai vos, cun tantu llibru tamiên tenariên subre Miranda! Conchu, pus si teniên!

Ũa véç atupei alla'l llibru dal Padre Mourinho; Nuôssa Alma i Nuôssa Tiêrra pur solu 12 ourus. Y sabeis al quei? Nu'l merquei... Nu'l merquei purque lu cuinecie you biên. Tamiên staba na bibliotéca de la faculdade de llétras y quandu you lu querie ver iba-me alla.

Mas agora que stou loinge d'issu todu quiêru esse llibru y ya nu'l ancontru!

Y la llibrarie? Pus ya cerrou! Tubirun que cerrar purque'l duôñu de l'imoble vendiu aquillu todu para custruir un outel. Aquissu fui an 2017. You solu m'apurcatei onte purque habie achadu ũa fatura de las miês mercancias de un die qu'habie idu alla an 2013. Ũa fatura assi feita a la moda antiga. Y açpuis ampecei a buscar n'Anternet y achei varius jurnales a splica'l caźu y anté ũa repurtaige de la RTP qu'eiqui vus deixu. Al tiu de la llibrarie ya tenie 89 añus quandu tubu que deixar todu! Y to'lus diês, inda cun aqueilla eidade, seguie cuidadu'l sou quemerciu y arrecadandu lus sous 20000 llibrus!

Pu'l méźmu cañu !

Que tengades un Bun Añu ya que todu vus cuôrra pu'l bun cañu ! Sperandu que la Viêlla, criadora dal Mundu, vus tenga filadu un añu maravelloźu! 

Y nun vus çquéçades d'ir a ũas fiêstas pur ende de vézes anquandu !

Preźébe d'astañu

Cume de l'outrañu, turnei a fazé'l preźébe na mie gorra. Aqueilla que m'habie feitu tiu Ribeiru de Custantin. 

Que tengades todus ũas buônas fiêstas !

Alcañiças fala mirandés !

Que curźidade fui pra mi, quandu nu Branu passadu vimus florir pur aquesses nuôssus llugares un reclame d'un centru opticu an Alcañiças. Fui ũa suspréźa purque tenie alla scritu biên veźible an vurmeillu : CONSULTAS EM PORTUGUÊS E MIRANDÊS.

 

 

Ler issu para mi fui un spantu, Alcañiças cunseguiu fazer algu que niên an Miranda se puôde maginar ! Nu péis de la lei 7/99 onde lus servicius medicales son ancapazes de dezir ũa palabra an mirandés, yê nu péis vezinu que l'uźu de la llengua n'aquesses servicius se quiêr fazer !

Quei ? Lei, puliticas de puliticus pra quei ? Cuncencia ya fuôrça de vuntade, nemas pecizamus !